Kiedy nabywcą spadku z Niemiec staje się państwo?

Co do zasady pozostały po spadkodawcy majątek dziedziczą jego najbliżsi. Dzieje się tak, gdyż spadkodawca na ogół obdarowuje swoją rodzinę i przyjaciół; znacznie rzadziej przekazuje on swój majątek na rzecz niespokrewnionych z nim osób, czy też innych podmiotów, np. fundacji. Nawet w razie braku wyraźnej woli spadkodawcy, pozostały po nim majątek zasadniczo trafia do jego rodziny. Zdarza się jednak też tak, że ostatecznie dziedziczy państwo, stając się jednocześnie nabywcą spadku.

Jest to rzecz jasna sytuacja wyjątkowa, ale zawsze należy brać pod uwagę taką ewentualność. W związku z powyższym w ramach dzisiejszego artykułu poruszymy kwestię dziedziczenia spadku przez państwo w prawie niemieckim. Nasze rozważania będą opierać się na niemieckim kodeksie cywilnym – Burgerlisches Gesetzbuch w skrócie BGB.

Sposoby dziedziczenia w prawie niemieckim

Podobnie jak w prawie polskim, niemieckie prawo spadkowe kreuje zasadniczo dwa podstawowe tryby nabywania spadku, tj.:

dziedziczenie na podstawie testamentu;
dziedziczenie z mocy prawa (tzw. dziedziczenie ustawowe).

Jak powszechnie wiadomo, z najbardziej komfortową sytuacją mamy do czynienia, gdy spadkodawca pozostawia po sobie testament. Mając na względzie, że stanowi on akt ostatniej woli to właśnie do spadkodawcy powinna należeć ostateczna decyzja w przedmiocie rozporządzenia swoim własnym majątkiem, gdyż majątek ten to w istocie dorobek życia spadkodawcy.

Niestety dość często z różnych przyczyn zdarza się, że zmarły nie zdąży pozostawić po sobie testamentu. Taka sytuacja ma miejsce, zwłaszcza gdy spadkodawca umiera nagle. Śmierć taka zawsze stanowi dla rodziny wielką tragedię.

Dziedziczenie ustawowe w prawie spadkowym w Niemczech

Bürgerliches Gesetzbuch (niemiecki kodeks cywilny) stanowi, że na gruncie niemieckiego prawa spadkowego obowiązuje ustawowy porządek dziedziczenia. BGB określa przy tym konkretne kategorie spadkobierców, którymi są kolejno:

spadkobiercy pierwszego rzędu (§ 1924 BGB) – zstępni spadkodawcy;
spadkobiercy drugiego rzędu (§ 1925 BGB) – rodzice spadkodawcy i ich zstępni;
spadkobiercy trzeciego rzędu (§ 1926 BGB) – dziadkowie spadkodawcy i ich zstępni;
spadkobiercy czwartego rzędu (§ 1928 BGB) – pradziadkowie spadkodawcy i ich potomkowie.

Powyższa kolejność nie jest zatem przypadkowa – spadkobierca wyższego rzędu jest uprawiony do dziedziczenia, dopiero gdy nie ma spadkobiercy rzędu niższego. Zdolność do dziedziczenia została natomiast określona w § 1923 BGB.

Dziedziczenie spadku w Niemczech przez państwo

W tej części artykułu wreszcie dochodzimy do sedna dzisiejszego artykułu, a mianowicie odpowiedzi na pytanie, kiedy nabywcą spadku na gruncie niemieckiego prawa spadkowego staje się państwo. Odpowiedź na powyższe pytanie znajdujemy w § 1936 BGB.

Niniejszy przepis wskazuje, że jeżeli:

spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu ani umowy spadkowej;
brak jest spadkobierców ustawowych;
wszyscy spadkobiercy zrezygnowali ze spadku (poprzez jego odrzucenie);

dziedziczy wówczas land, w którym spadkodawca miał ostatnie znane miejsce zamieszkania lub pobytu. Z kolei, gdy spadkodawca zmarł za granicą (tj. poza granicami Niemiec) lub nie można ustalić jego ostatniego miejsca pobytu, dziedziczy rząd federalny, a więc władze centralne Niemiec.

Postanowienia te uzasadnione są tym, że Republika Federalna Niemiec pozostaje państwem federalnym (związkowym) cechującym się zasadniczą autonomią krajów związkowych.

Spadek z Niemiec – kiedy może się przydać pomoc prawnika?

Doświadczony prawnik specjalizujący się w spadkach nie tylko udzi eli wszelkich szczegółowych informacji na temat konkretnych przepisów prawa spadkowego obowiązującego w Niemczech, ale przede wszystkim będzie w stanie dokonać kompleksowej analizy sytuacji rodzinnej i prawnej spadkodawcy oraz pomoże ustalić właściwy porządek dziedziczenia.

Pomoc prawnika obejmie również m.in.: tłumaczenie zagranicznych dokumentów zarówno pod kątem językowym, jak i prawnym, reprezentowanie przed niemieckimi urzędami i pozostającymi w związku instytucjami państwowymi czy zwykłą pomoc Klientom w rozwiązywaniu zagadnień prawnych zgodnie z prawem obowiązującym w Niemczech.

Prawnicy z Lawyer in Europe ze względu na wieloletnie doświadczenie nabyte w związku z prowadzonymi w Niemczech licznymi postępowaniami spadkowymi chętnie wesprą swoich Klientów na każdym etapie sprawy. Jeśli potrzebujesz więc jakiejkolwiek pomocy prawnej w zakresie niemieckiego prawa spadkowego, zapraszamy do skontaktowania się z naszymi prawnikami!