Dziedziczenie na podstawie Living Trust

W dzisiejszym artykule przybliżymy istotę konstrukcji „living trust”. Pojęcie to funkcjonuje w prawie anglosaskim i jest jednym ze sposobów dziedziczenia obowiązującym między innymi w USA. Należy mieć na względzie fakt, iż prawo obowiązujące w Stanach Zjednoczonych nie jest jednolite z uwagi na federalny ustrój tego państwa. Dlatego też w Stanach spotykamy się z różnymi reżimami prawa spadkowego.

Living trust (zwany też revocable trust) stanowi równocześnie rozwiązanie prawne nieznane polskiemu porządkowi prawnemu. Z drugiej strony jest to przykład typowej instytucji prawa spadkowego w systemie prawa anglosaskiego, który w wielu aspektach różni się od przyjętego w Polsce i w większości państw europejskich systemu prawa kontynentalnego.

Jedną z kluczowych zalet, a zarazem wad spadkobrania w formie living trust jest wyłączenie procedury nadzoru sądowego w postępowaniu spadkowym.

Jak już wspomniano powyżej, w prawie polskim nie spotykamy się z odpowiednikiem anglosaskiego living trust. Najprościej można określić go jako swoistą umowę prawa prywatnego, na podstawie której spadkodawca powierza swój majątek (masę spadkową) zaufanemu zarządcy (tzw. trustee). Sama nazwa „living trust” wskazuje, że mamy do czynienia ze stosunkiem opartym na zaufaniu powstałym jeszcze za życia spadkodawcy.

Rola trustee (dosł. powiernik) sprowadza się do wykonywania woli testatora po jego śmierci. Dlatego też bardzo ważne jest dokładne przemyślenie decyzji w przedmiocie wyboru powiernika tak, by ten faktycznie urzeczywistnił wolę spadkodawcy po jego śmierci. Korzystnym rozwiązaniem jest rozważenie ustanowienia co-trustee, współodpowiedzialnego za prawidłowy przebieg zarządu majątkiem.

Revocable trust jest możliwy do odwołania w przeciwieństwie do irrevocable trust. Wobec tego umowę, na podstawie której ustanowiono living trust, można zmieniać, a nawet wypowiedzieć. Celem takiego rozwiązania jest w szczególności pełna gwarancja ochrony majątku spadkodawcy i możliwość zmiany wcześniej powziętej przez niego decyzji celem efektywniejszego rozporządzania własnym majątkiem.

Skorzystanie z living trust ma wiele zalet. W wielu przypadkach wybranie właśnie tej formy ułatwia procedurę testowania i jednocześnie daje gwarancję zachowania pełnej prywatności w zgodzie z ostatnią wolą spadkodawcy. Instytucja ta chroni bowiem testament przed dostępem do niego osób trzecich (nieuprawnionych). Poza tym znacznie ciężej jest o podważenie tego typu dokumentu.

Zarząd majątkiem (w tym przypadku spadkiem) jest powierzany wyznaczonemu przez spadkodawcę powiernikowi, w celu jak najwierniejszego sprawowania woli spadkodawcy. Ten ostatni nie musi się, więc obawiać, że jego majątek zostanie poddany sądowemu zarządowi.

Dodatkową i zarazem istotną zaletą ustanowienia living trust jest możliwość umieszczenia w umowie postanowień na wypadek utraty zdolności do czynności prawnych przez spadkodawcę. Wówczas obowiązki spadkodawcy jeszcze za jego życia przejmuje powiernik. W takim przypadku mówimy o tzw. successor trustee.

Jak każde rozwiązanie, living trust ma również pewne wady, o których należy pamiętać. Pierwszą z nich są znacznie większe koszty, z jakimi należy się liczyć, sięgając po tę formę. Sporządzenie testamentu w formie tradycyjnej jest mianowicie na ogół znacznie tańsze.

Umowa living trust jest równocześnie umową wymagającą spełnienia licznych formalności, które narzuca tamtejszy prawodawca. A zatem chcąc skutecznie ustanowić trust, konieczne jest poświęcenie sporej ilości czasu na dopełnienie wszelkich określonych prawem wymogów formalnych.

Pewną wadą może okazać się również brak nadzoru sądowego. Co prawda nadal możliwe jest podważenie living trust, niemniej jest to dużo trudniejsze niż w przypadku pozostałych trybów dziedziczenia funkcjonujących w prawie amerykańskim.

Mając na względzie powyższe, łatwo można dostrzec istotne różnice zachodzące pomiędzy prawem polskim a prawem obowiązującym w Stanach Zjednoczonych. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy jesteśmy powołani do dziedziczenia spadku z USA i wówczas niezbędna jest wiedza dotycząca przepisów polskiego i amerykańskiego prawa spadkowego, jak i również prawa podatkowego.

Prawnicy z Lawyer in Europe działający w ramach międzynarodowej kancelarii prawnej od wielu lat specjalizują się w tematyce zagranicznych procedur spadkowych. W związku z tym bardzo chętnie udzielą oni każdemu zainteresowanemu wszelkich niezbędnych informacji oraz wsparcia na każdym etapie sprawy.

Serdecznie zapraszamy do kontaktu z prawnikami z Lawyer in Europe, dla których Klient i jego interes mają priorytetowe znaczenie.